Wtorek, 19 Marca 2024  Imieniny: Józefa, Bogdana

Gmina

Miasto Kalety

 

wersja w języku polskim


Kalety leżą w południowej części Polski, na Górnym Śląsku, stanowią część województwa śląskiego i powiatu tarnogórskiego. Miasto rozciąga się w rozległej, płaskiej dolinie, wzdłuż rzeki Mała Panew. Usytuowane jest na trasie ważnych linii kolejowych łączących Śląsk z Wybrzeżem. Swoim zasięgiem obejmuje kilka dzielnic: Drutarnię, Jędrysek, Kuczów, Miotek, Mokrus, Truszczycę i Zieloną oraz leśny przysiółek Lubocz.

Łączna powierzchnia miasta wynosi 76,68 km², zaś użytki leśne stanowią około 85% tej przestrzeni. Stąd hasło promocyjne -”Leśny zakątek Śląska”. W Kaletach na stałe zamieszkuje 8895 osób.

Początki osadnictwa na terenie dzisiejszych Kalet wiążą się z powstaniem przemysłu hutniczego na Górnym Śląsku. Pierwsza wzmianka o kuźnicy– ognisku dymarskim na tym terenie pojawia się w dokumentach z 1365 roku. Hutnicze tradycje kultywowane były aż po wiek XIX, do momentu, kiedy powszechne zastosowanie w nowobudowanych zakładach przemysłowych znalazł skoksowany węgiel kamienny i produkcja stali w kuźnicach leśnych przestała być opłacalna.

Pod koniec XVIII do Kuczowa– wówczas największej miejscowości w okolicy– przybył Jan Koulhaas— przemysłowiec, innowator, właściciel kilku zakładów produkujących stal. Koulhaas kupił miejscową kuźnicę, potem zaś, w 1789 roku, na tzw. „Pustkowiu Lubszeckim”, na zachód od Kuczowa, założył nową fabrykę pilników, łyżek, noży, widelców i guzików. Zakład ten oraz położony w pobliżu tartak, odkupione w połowie XIX w. przez hrabiów von Donnersmarck ze Świerklańca, stały się zaczątkiem nowej działalności gospodarczej, z której Kalety słynęły przez prawie cały wiek XX– Fabryki Celulozy i Papieru.

W 1922 roku, po powstaniach śląskich i plebiscycie, miejscowość przejęła polska administracja. Praca w fabryce przyciągała stopniowo nowych mieszkańców. Do Kalet przyłączano też, niegdyś samodzielne, okoliczne mniejsze jednostki administracyjne. Po II wojnie światowej, w roku 1951, Kalety uzyskały prawa miejskie. Fabryka przestała funkcjonować w roku 1994 , zaś miasto rozpoczyna nową erę w swojej historii stawiając na promocję walorów swojego usytuowania jako „LEŚNY ZAKĄTEK ŚLĄSKA”.

Na terenie Kalet nie ma dziś większych zakładów przemysłowych. Lokalną gospodarkę napędzają małe, rodzinne firmy. Kilka z nich znalazło swoją siedzibę na terenie zlikwidowanych Kaletańskich Zakładów Celulozowo- Papierniczych. W mieście funkcjonują dwie szkoły podstawowe, dwa gimnazja i dwa przedszkola (w dzielnicy Miotek połączone w Zespół). W dawnych zabudowaniach szkolnych w Drutarni działa oddział Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Na wysokim poziomie stoi opieka zdrowotna- funkcjonują trzy przychodnie zdrowia, a także stacja pogotowia ratunkowego. Wkrótce swoje podwoje otworzą dwa Domy Spokojnej Starości.

Leśne usytuowanie Kalet przyciąga turystów. Mogą oni skorzystać z ofert trzech ośrodków wypoczynkowych działających nad jeziorkami w dzielnicy Zielona. Z myślą o gościach oraz własnych mieszkańcach miasto stale zwiększa swoją atrakcyjność rekultywując parki, wytyczając i oznaczając szlaki rowerowe i ścieżki do joggingu oraz uprawiania nordic- walking. M.in. w tym też celu w roku bieżącym wyremontowano oraz wzbogacono infrastrukturę stadionu miejskiego. Wspólnie z pięcioma ościennymi gminami w 2013 roku otwarto przebiegający przez Kalety około 150 km szlak „Leśno Rajza”. Regularnie organizuje się rajdy rowerowe oraz imprezy biegowe.

Kalety posiadają dwa miasta partnerskie: Vitkov (Republika Czeska) oraz Ustroń. W 2013 roku miasto rozpoczęło procedurę kandydacką do Stowarzyszenia Cittaslow. Oficjalny certyfikat członkowski otrzymało na VII Zgromadzeniu Ogólnym w Holandii, dnia 21 czerwca 2014 r.

 

wersja w języku angielskim


Kalety is a town which lies in the south of Poland, in Upper Silesia, and is part of the Silesian province and Tarnowskie Góry district. The town spreads in a vast, flat valley, on the Małapanew river. It is situated on an important railway route connecting Silesia with the Coast. Within the town there are the following several boroughs: Drutarnia, Jędrysek, Kuczów, Miotek, Mokrus, Truszczyca, Zielona and forest hamlet Lubocz.

The total area of the town is 76.68 km2 and about 85% of it is covered by forests. Hence the promotional slogan - "Forest Nook of Silesia". In Kalety there are 8 895 inhabitants. The beginnings of settlement there are closely associated with the rise of steel industry in Upper Silesia. The first written record referring to the forge - a bloomery in this area - appeared in documents dated 1365. Metallurgical traditions had been cultivated until the nineteenth century when the widespread use of coking coal in newly built factories made steel production in forest forges unprofitable.

At the end of the eighteenth century, John Koulhaas - an industrialist, innovator and owner of several plants producing steel - arrived at Kuczów, which was the biggest borough then. Koulhaas bought the local forge, and later, in 1789, in the so-called "Pustkowie Lubszeckie" (Lubszecki Desolation), west of Kuczów, he founded a new plant of files, spoons, knives, forks and buttons. The plant and the nearby located sawmill, which were bought then in the mid-nineteenth century by the Counts von Donnersmarck from Świerklaniec, became the nucleus of a new business that Kalety was famous for almost the entire twentieth century - The Pulp and Paper Factory.

In 1922, after the Silesian Uprisings and the plebiscite, the town was taken over by Polish administration. Work in the factory gradually attracted new residents. The surrounding smaller administrative units were joined to Kalety. After World War II, in 1951, Kalety received municipal rights. The factory ceased its activity in 1994. The town itself has begun a new era in its history and by enhancing and promoting the values and advantages of the picturesque location it has become "Forest Nook of Silesia".

Today, there are no major industrial plants in Kalety and the local economy is driven by small family businesses mainly. Several of them have been established in the deaths of The Pulp and Paper Factory. The city has two elementary schools, two grammar schools and two kindergartens (in Miotek there is a school complex). A branch office of the Society of Friends of Children functions in old school buildings in Drutarnia. Health care is especially well developed and there are three health centres and an emergency station. Also, two residential homes will open soon.

The beautiful location among forests attracts quite a lot of tourists. They can take advantage of offers of three recreation centres on the lakes in Zielona. With the guests and their inhabitants in view, the town is steadily and constantly increasing its attractiveness by cultivating parks, paving and marking biking routes and lanes for jogging and Nordic-walking. For this same purpose, in the current year, the sports stadium has been renovated and the stadium's infrastructure has been significantly enriched. In cooperation with five neighbouring municipalities, in 2013 there was opened a trail called "Leśno Rajza" (Forest Tour) which is 150 kilometres long. Cycling tours and cross-country events are regularly organised there.

Kalety has two partner towns: Vitkov (in The Czech Republic) and Ustroń. In 2013, the town started a procedure for accession to the International Cittaslow Association. Official membership certificate was given to the town at VII General Assembly in Netherlands, on 21 June 2014.